29 marca br. w The National Law Review opublikowany został artykuł pt. „6 Ways Whistleblowers Can Protect Themselves” (link: https://www.natlawreview.com/…/6-ways-whistleblowers…), w którym znajdują się porady dla sygnalistów dotyczące ich bezpieczeństwa.

Wśród wskazówek można wymienić w szczególności.:

• upewnij się, że Twoje działanie (sygnalizowanie) jest objęte ochroną prawną przed odwetem (dot. działań odwetowych za legalne działania informujące o nieprawidłowościach);
• informuj o nieprawidłowościach organy dbając o zachowanie poufności Twoich danych (jeżeli taka ochrona jest przewidziana);
• zbieraj dowody na ujawnione nieprawidłowości;
• unikaj sytuacji dających pracodawcy podstawę do Twojego zwolnienia;
• decyzję o rezygnacji z pracy traktuj jako ostateczność.

Należy przy tym zaznaczyć, że wskazane w ww. artykule porady uwzględniają amerykański system prawny, który – w odróżnieniu od polskich realiów – reguluje dość dokładnie kwestie prawnej ochrony sygnalistów.

W kontekście wspomnianego artykułu warto przybliżyć podobną publikację Fundacja Batorego odnoszącą się do polskiej specyfiki (link: http://www.sygnalista.pl/dla-pracownika/jak-sygnalizowac/). Już na początku publikacji podkreśla się, że „Decyzja o zasygnalizowaniu nieprawidłowości może diametralnie zmienić twoje życie. Taka decyzja wiąże się z ryzykiem utraty pracy, czasem z koniecznością szukania pracy w innej branży, w innym mieście lub nawet – w przypadku specjalistów wysokiej klasy – w innym kraju.” Jest to tym bardziej prawdopodobne w kraju, w którym nie ma powszechnie obowiązujących i skutecznych wymogów prawnych dotyczących ochrony sygnalistów. 

Fundacja Batorego wymienia w szczególności następujące wskazówki dla potencjalnego sygnalisty:

• zweryfikuj (także poprzez rozmowę z zaufana osobą), upewnij się, że to co chcesz zgłosić stanowi nadużycie;
• działaj z myślą o interesie społecznym, publicznym oraz interesie pracodawcy (jakie dobro chronisz sygnalizując nieprawidłowości);
• zbieraj dowody i opieraj się na faktach;
• postaraj się najpierw wykorzystać wewnętrzne kanały zgłoszeniowe;
• jeżeli korzystasz z zewnętrznych kanałów zgłoszeniowych staraj się chronić swoje dane osobowe.

Warto zatem posiadać bezpieczny system dla sygnalistów, który umożliwi anonimowość zgłoszeń!