Sygnaliści działający w osamotnieniu nierzadko ryzykują karierę, spokój, zdrowie psychiczne, relacje rodzinne i zawodowe, a w skrajnych przypadkach nawet i życie (np. ostatni przypadek śmierci tureckiego sygnalisty).

Jak minimalizować ryzyko związane ze zgłoszeniem naruszenia?

Kate Kenny z University of Galway, w swojej książce pt. „Regulators of Last Resort: Whistleblowers, the Limits of the Law and the Power of Partnerships”, opisuje historie sygnalistów m.in. z Facebooka, Amazona czy Theranosa i pokazuje, że kluczem do ich skuteczności oraz minimalizowania negatywnych skutków zgłaszania, było mądre partnerstwo i strategia działania.

Dla przykładu:

• Frances Haugen (Facebook) współpracowała z dziennikarzem Jeffem Horwitzem z The Wall Street Journal, który wspierał ją w odpowiednim zarządzaniu przekazem informacji w ramach publikowanych artykułów.
• Erika Cheung (Theranos) otrzymała wsparcie od prawnika jej znajomego, który poinformował ją, że mimo umowy o zachowaniu poufności będzie mogła zgłosić naruszenie i skorzystać z ochrony prawnej.
• Chris Smalls (Amazon), który po zwolnieniu z pracy otrzymał ogromne wsparcie od wielu pracowników Amazona, którzy zorganizowali ogólnokrajową akcję solidarności.

Kim więc mogą być sojusznicy sygnalistów?

• dziennikarze, którzy nie szukają sensacji, ale rozumieją wagę sprawy i rzetelnie wspierają sygnalistę w ujawnianiu patologii,
• prawnicy, działający pro bono lub komercyjnie, którzy orientują się w meandrach prawnych związanych z ochroną sygnalistów i pomogą zgłaszającemu w zapewnieniu mu bezpieczeństwa prawnego,
• współpracownicy, którzy mogą nie tylko utrzymywać na duchu sygnalistę, ale także angażować się w jego walkę o sprawiedliwość (protesty, składanie zeznań/oświadczeń, wskazywanie źródeł dowodowych);
• organizacje pozarządowe, które często mają doświadczenie w ujawnianiu naruszeń zarówno w firmach, jak i instytucjach państwowych (w Polsce np. Fundacja Batorego czy Sieć Obywatelska Watchdog Polska);
• stowarzyszenia branżowe czy z np. z obszaru compliance , które tworzą i dbają o wysokie standardy działania i zrzeszają wielu specjalistów, mogących udzielić praktycznego i merytorycznego wsparcia sygnaliście;
• także instytucje państwowe (w Polsce np. RPO), odpowiedzialne za udzielanie porad sygnalistom.

Jakie jeszcze można wyciągnąć wnioski w tym temacie?

• Ujawnianie informacji o naruszeniach to proces, a nie impuls i działanie bez głębszej analizy sytuacji.
• Każdy sygnalista potrzebuje odpowiedniej strategii opartej na obowiązujących przepisach powszechnych i normach wewnętrznych organizacji.
• Sygnalista musi wiedzieć, co, gdzie i jak zgłosić, ponieważ od tego może zależeć jego skuteczna ochrona prawna.
• Nie wystarczy mówić prawdę – trzeba ją jeszcze dobrze udokumentować i przekazać.
• Wybór sojusznika ma znaczenie, ponieważ nie każdy „pomocnik” może mieć wystarczającą wiedzę, doświadczenie czy chociażby motywację.